Sco geniturs
Indizis per problems – tips per geniturs
Da tge poss jau far attenziun?
En general vala: Pli temp ed energia ch'insatgi investescha en gieus da fortuna e pli grond ch'il problem è.
Sche Vus negligis tras quai chaussas impurtantas sco la scola/lavur, la famiglia u hobis, èn quai indizis clers per in cumportament problematic en il gieu.
Tar ils indizis, che pon inditgar in problem, tutgan:
- n'avair nagin temp e negliger persunas senza in motiv evident.
- emprestar regularmain daners entaifer la famiglia u il ravugl d'amis.
- suffrir da midadas da luna e daventar malfidà.
- dir manzegnas a las persunas en ses conturn per tegnair secret il gieu da fortuna.
Co poss jau tematisar il problem?
Tip: Discurri en moda averta e sincera davart Voss quitads. Discurri ord Vossa atgna perspectiva: «Jau hai remartgà che ...», «Jau fatsch quitads, perquai che ...» Quai po contribuir a reducir tensiuns.
Evitai inculpaziuns: «Ti es adina uschè distanzià ...» / «Ti has bittà tut tes daners ord fanestra ...».
Dumondas supplementaras: «Tge vegn a capitar, sche ti na pos betg chalar?»/ «Co ta poss jau sustegnair?»
Tge poss jau far?
Sch'i na dat nagin indizi sin in problem:
Sajas attent, sche Voss teenager mussa in grond interess vi da gieus da fortuna sco scumessas da sport. U sch'els fan gist al cumenzament gronds gudogns. Persunas che gudognan svelt bler, sviluppan savens in problem da gieu da fortuna.
Tar gudogns obtegnids, als gidais Vus dad ir enturn cun quai, p.ex. cun pajar ils daners sin in conto da spargn. As cunvegni ch'ils daners na vegnan betg puspè duvrads immediatamain per gieus da fortuna. En tschertas culturas/religiuns vegnan daners gudagnads uschia considerads sco corrupts. Discutai cun il giuvenil, tge che duai capitar cun ils daners.
Sch'in problem da giugar exista:
Sch'i dat in problem cun il gieu da fortuna, prendai serius il problem. Declerai als giuvenils, co ch'els pon endrizzar in preventiv ed al realisai ensemen cun els.
Documents da preventiv (en tudestg/franzos/talian): www.budgetberatung.ch
Tools da preventiv (en englais): https://www.caritas-schuldenberatung.ch/en/debt-guide/aids-and-useful-tools.html
Tge na duess jau betg far? Sco regla generala vala:
- N'emprestai nagins daners.
- Na schai betg manzegnas per la giugadra u il giugader, per exempel cun la u al annunziar malsaun en la scola u a la lavur.
- Na smanatschai betg cun consequenzas che Vus na pudais u vulais betg realisar.